Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Zoolojinin ekolojiye, ekolojinin de zoolojiye ihtiyaç duyduğu bir yaşam döngüsü vardır. İnsan bu iki döngü arasında yaşam faaliyetlerini sürdürmektedir. İnsan bu iki döngü arasındaki dengeye ne kadar az zarar verir ise dünya o kadar yaşanabilir olur. 

Aydın denince aklımıza insanı, taşı, toprağı ve pek çok kendine özgü yaşam standartları gelmektedir. Ya da Ayten Alpman’ın o meşhur şarkı sözleri: “Havasına suyuna taşına toprağına, bin can feda bir tek dostuma, her köşesi cennetim ezilir yanar içim, bir başkadır benim memleketim…” Peki bir başka olan bu memleketin hiç ekolojisini, zoolojik yaşamını merak ettiniz mi? Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Biyoloji Bölümü, Zooloji Anabilim Dalı Uzmanı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kurtuluş Olgun, ekoloji, zooloji ve insan arasındaki yaşam piramidini bizlere anlattı.

“Doğada daha keşfedilmeyi bekleyen 4 milyon hayvan türü var”

Zooloji ile ilgili açıklamalarda bulunan Olgun, şu ifadeleri kullandı: “Şu ana kadar tespiti yapılan 8.7 milyon canlı türü olduğu tahmin ediliyor. Bunların da 7.8 milyonunun hayvan olduğu düşünülüyor. Yaklaşık 8 milyon dersek şu ana kadar o 8 milyon hayvanın 4 milyonu henüz keşfedilmiş. Yani doğada daha keşfedilmeyi bekleyen 4 milyon hayvan türü var. Henüz keşfedilen ve keşfedilmeyen hayvanlar üzerinde yapılan çalışmaları zooloji anabilim dalı üstleniyor. Biyoloji yani canlı bilim ile ilgili araştırmalar yapmaktır. Biyoloji de ana grup olarak botanik ve zooloji diye düşünürsek, zooloji de omurgasız ve omurgalı hayvanları içeriyor. Aydın'da hem üniversitemiz de hem de çeşitli kuruluşlar tarafından ya da kurumların desteği ile ortak çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmalarda zooloji ile ilgili hem omurgasız hem omurgalı hayvanlarla çalışmalar, araştırmalar yapılıyor.” 

“Aydın hem ekolojik hem zoolojik zenginliği ile ülkemizin önemli yerlerinden biridir.”

Aydın ekolojisi ve zoolojisi için Olgun; “Ülkemiz gerçekten özellikle biyolojik zenginlikler açısından birçok ülkeye göre çok üst seviyede tür çeşitliliğine sahip. Bunun birçok nedeni var. Öncelikle üç tane temel neden dersek onlardan bir tanesinin iklim olduğunu, bir diğerinin mevcut arazi yapısı olduğunu ve bir üçüncüsünün de vejetasyon (bitki örtüsü) olduğunu söyleyebiliriz. Yani ülkemiz bir çok iklim özelliklerine, çok farklı vejetasyon tiplerine ve pek çok arazi şekillerine sahip. İşte bunların her birisi yeni türlerin veya yeni araştırma olanaklarının ortaya çıkmasına neden oluyor. Bu açıdan da Aydın önemli bir konumda bulunuyor. Aydın, Akdeniz iklimine sahip bir ilimiz. Özellikle vejetasyon yapısı oldukça ilginç ve çok değişik jeolojik yapısı var. Tam da hayvanlar açısından önemli bir alan oluşturuyor. Aydın hem ekolojik hem zoolojik zenginliği ile ülkemizin önemli yerlerinden biridir.” ifadelerini kullandı.

“Son 15 yıl öncesine kadar ülkemizde zehirli bir yılan türü yoktu.”

İklim krizi yıllardır beklenen ve vurgulanan bir durum. İklim krizi ile birlikte yaşanan ve yaşanacaklara yönelik Olgun; “Sadece ekoloji ve zooloji için değil, bütün canlılık için iklim krizi, bir sorunu oluşturuyor. Önümüzdeki 30-40 yıl içerisinde küresel ısınmayla ilgili eğer önlemler sıkı bir şekilde alınmazsa çok ciddi anlamda ben dünyanın krize gireceğini düşünüyorum. İklim kriziyle ilgili özellikle iklim krizine bağlı değişikliklerden dolayı Anadolu Kaplanı ülkemizde uzun yıllardır gözükmüyordu ama şimdi Anadolu Kaplanı gözükmeye başladı. Son 15 yıl öncesine kadar ülkemizde zehirli bir yılan türü yoktu. İklim krizinin etkileri doğada kendini ufak ufak belli etmeye başladı. Gelecek yıllar için önlemler alınmaya en hızlı şekilde başlanmalıdır.” açıklamalarını yaptı.

“Aydın pek çok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır.”

Aydın’da olan endemik türlere yönelik olarak Olgun; “Aydın, Ege Bölgesi’nin adeta incisi gibidir. Su bölgesine yakın yerlerde daha fazla bitki türünün bulunduğunu söyleyebiliriz. Aydın’da bu nedenle bitki türü oldukça fazla buna bağlı olarak da pek çok hayvan çeşitliliği gözlemlenebiliyor. Bugüne kadar yapılan araştırmalarda Aydın’da 258 kuş türü, 37 balık türü, 6 tür kurbağa, 47 memeli hayvan türü tespit edilmiştir. Araştırmalar özellikle üniversitemiz hocaları tarafından da devam etmektedir. Aydın pek çok bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır.” açıklamalarını yaptı.  

“Üniversitemizde bulunan zooloji müzesi ile beraber Aydın halkı bu önyargıyı kırabiliyor.”

Aydın halkının ekoloji ve zooloji konusundaki bilincine değinen Olgun; “Sadece Aydın değil ülke olarak biz hayvanlar konusunda çok fazla ön yargılıyız. Özellikle kertenkele ve yılanlara yaklaşımımız onları öldürmeye yöneliktir. Üniversitemizde bulunan zooloji müzesi ile beraber Aydın halkı bu ön yargıyı kırabiliyor. Bizler bu müzeye sık sık ziyaretçi alıyoruz. Özellikle ilkokul öğrencilerini ağırlayarak temelden hayvanlara karşı olan ön yargının önüne geçmeye çalışıyoruz. Hayvanların da doğanın bir parçası olduğunu, onlara zarar verilmemesi gerektiğini aşılamaya gayret ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

“Sokak hayvanların barınaklara kapatılıp özgürlüklerinin sınırlanmasına karşıyım.”

Sokak hayvanlarına yönelik de açıklamalar yapan Olgun, konu hakkındaki fikirlerini şu şekilde belirtti: “Aydın içerisinde de dışarısında da ülkemizde sokak hayvanları çok kontrolsüz bir şekilde. Bu kontrolsüzlüğün yerel yönetimler ve devlet iş birliği ile çözülebileceği kanaatindeyim. Sokak hayvanların barınaklara kapatılıp özgürlüklerinin sınırlanmasına karşıyım. Bunun yerine kontrollü bir şekilde popülasyonlarının azaltılması gerektiğini düşünüyorum.”

Bir Kızılderili atasözünde geçtiği gibi; "Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde; beyaz adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu anlayacak...” Aydın ekolojisi, zoolojisi ve insan yaklaşımları ile ilgili bilgi ve birikimlerini paylaşan Prof. Dr. Kurtuluş Olgun’a teşekkür ederiz.

Haber: Berna Turan