Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
İletişim Fakültesi / Gazetecilik Bölümü
Öğrenci Uygulama Haber Sitesi

Alemcilik, özellikle cami ve dini yapılar için metalden yapılan süslemelerin ve mimari unsurların ustaca şekillendirildiği bir sanattır. Bu sanat, yalnızca bir iş olmanın ötesinde, kültürel ve tarihi bir mirası da taşır. Alem ustaları, geleneksel teknikler kullanarak özveriyle çalışır ve her bir alemi, derin bir anlam ve estetik anlayışla ortaya çıkarır.

Bursa’da 59 yaşındaki Rıza Akbalış, 3 kuşaktır devam eden 120 yıllık aile mesleğini, ilk günkü heyecanıyla sürdürüyor. Abdal Mahallesi’nde bulunan atölyesinde babasından kalan aletlerle zanaatine devam eden Akbalış, Türkiye’de birçok tarihi caminin alemini onarırken, yurt dışına da sipariş üzerine ihracat yapıyor. Ustamızın çocukluğundan beri süregelen bu tutku ve mirası nasıl yaşattığını, karşılaştığı güçlükleri ve bu mesleğin geleceği için neler yaptığına dair içten paylaşımlarını dinledik.

Gelenekle büyüyen bir aile mesleği

Alem ustamız, çocuk yaşlarından itibaren aile geleneğiyle tanıştığını belirtti. “Ben çocukluktan beri ailemden gelen bu mesleğin içindeyim,” diyerek sözlerine başladı. Dedesi, askerlik görevini tamamladıktan sonra kendi dükkanını açarak, alemler yapmaya başlamış. “Dedem, zamanında bu sanatı büyük bir aşkla icra etti. O, sadece bir zanaatkar değil, aynı zamanda bir sanatçıydı. Babam da bu mirası devralarak yıllarca sürdürdü. Ailemizle birlikte büyüyen bu tutku, hayatımın en önemli parçalarından biri haline geldi,” diye ekledi. Ustamız, ailesinin her bireyinin bu sanata katkıda bulunduğunu ve birlikte çalışmanın kendisi için büyük bir mutluluk kaynağı olduğunu ifade etti. “Babam, yaşlandığında sanatı bana devretti. Şimdi ben ve kardeşim, ailemizden aldığımız bu mirası büyük bir sevgiyle sürdürüyoruz. Bu iş, sadece bir meslek değil; bizim için bir yaşam tarzı ve bir gelenek.” dedi.

Kaybolan bir sanat ve çırak sıkıntısı

Ancak ustamızın alemlerinin geleceği hakkında kaygıları var. Alem ustası, Türkiye’de bu mesleğin kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu ifade etti. “Bu mesleği Türkiye’de yalnızca birkaç kişi sürdürüyor. Trabzon, Afyon, Kahramanmaraş ve Samsun’da bazı ustalar var, ama çırak yetiştiremediğimiz için geleceğimiz belirsiz.” diyerek, gençlerin bu sanata ilgi duymamasının üzüntüsünü dile getirdi. Usta, gençlerin günümüzde farklı kazanç yollarını tercih ettiğini ve bu nedenle zanaata ilgi göstermediklerini belirtti. “Zanaatın zorluğunu ve gençlerin alternatif kazanç yollarını seçmelerinin, bu mesleği tehdit ettiğini biliyoruz. İşin içinde çok fazla emek, sabır ve özveri var ama günümüz gençleri bu tür bir çalışmayı tercih etmiyorlar. O yüzden bizler, bu sanatı yaşatmak için çırak bulmakta zorlanıyoruz.” dedi.

Sanata sevgiyle bağlanmak

Usta, başlangıçta mecburiyetle girdiği bu mesleğe zamanla olan sevgisini keşfettiğini paylaştı, “Başta zor geldi ama zamanla sevmeye başladım. Severek yaptığın iş zaten kolaylaşıyor. Bu mesleği yapmak için sadece yetenek değil, aynı zamanda tutku da gerekiyor.” dedi. Geleneksel yöntemlerle çalışmaya devam eden usta, her alemin ardında yıllar süren birikim ve özveri olduğunu belirtti. “Her bir alemi, geçmişin izlerini yansıtarak yaratıyoruz. Bu işin inceliklerini öğrenmek ve uygulamak, gençler için oldukça zor ama ben bu mirası yaşatmak ve geleceğe taşımak için elimden geleni yapacağım.” diye ekledi.

Geleceğe bir miras bırakmak istiyor

Çırak bulamamanın üzüntüsünü yaşayan ustamız, bu sanatı geleceğe taşımak için elinden geleni yapıyor. “Mesleğimizi severek ve aşkla yapmalıyız. Eğer bir işten keyif almazsanız, o işi başarılı bir şekilde yapamazsınız. Bu yüzden bu işi yapmayı seçen herkesin, gerçekten sevmeleri ve sabırlı olmaları gerekiyor.” diyerek mesleğin önemine vurgu yaptı. Usta, gençleri teşvik etmek için çeşitli projeler düşündüğünü, özellikle yerel okullarla işbirliği yaparak alemlerin önemini anlatmayı planladığını belirtti. “Gençlerin bu sanata olan ilgisini artırmak için farklı yollar denemek gerekiyor. Onlara alemlerin sadece birer süs değil, aynı zamanda birer tarih parçası olduğunu göstermek önemli.” dedi.

Alem sanatına adanmış bir ömür

Son olarak, ustamız camilerden minberlere kadar birçok eserde emeği olduğunu gururla anlattı, “Biz camilere hizmet veriyoruz, orada benim emeklerim var. Bu beni çok mutlu ediyor. Her bir alemin arkasında bir hikaye, bir emek var. Ben de bu hikayenin bir parçası olmaktan gurur duyuyorum.” diyerek aktardı. Yılların birikimini, özenle işlediği her alemde gösteriyor ve bu sanatı yaşatma kararlılığını sürdürüyor.

Röportaj için kendisine teşekkür ederiz. Bu eşsiz mesleği aşkla sürdürmesi, kültürel mirasımızı yaşatması adına büyük önem taşıyor.

Haber: Emircan Aksu